dinsdag 24 mei 2011

“Andere manieren helpen niet”

REPORTAGE

Operaties om gewicht te verliezen

Kurt, een gezonde 43-jarige man, zit aan tafel voor zijn avondmaaltijd. Hij is groot en hij ziet er wat dik uit, maar veel minder dan 4 jaar geleden. Je kunt gewoon niet vergelijken. Op zijn bord liggen aardappelpuree en visfilet, gekookt speciaal voor hem door zijn vrouw die frietjes met stoofvlees gaat eten. Hij weet dat hij zijn eten goed moet kauwen en traag inslikken. Anders krijgt hij het gevoel dat zijn binnenkant verstopt is.

Aan de bovenkant van zijn maag ligt een siliconenring die de doorgang van te veel eten voorkomt. Binnen de ring zit er een ballonnetje. Hoe meer zoutoplossing daarin zit, hoe minder die man zal kunnen eten. Zijn maag is immers “kleiner” geworden. Als zijn lichaam denkt dat hij genoeg gegeten heeft, denkt hij dan juist hetzelfde. Dat is de simpele rekensom van een gewichtsverliesmethode.

Kurt onderging zijn operatie 3 jaar geleden. Hij is meer dan 30 kilo afgevallen en blij met het resultaat. Hij kan geen frietjes meer eten, of andere gerechten die hij vroeger graag at. Hij heeft ook enkele problemen verwerven. Te veel of te snel eten kan een soort obstructie veroorzaken in de slokdarm. Dan krijgt hij soms de hik. In de slechtste geval moet hij overgeven. “Soms in een restaurant kan dat erg zijn”, zegt hij. Daarom, volgens Dr. Jean Pierre Vanrijkel, verlaten de maagband bijna 50% van zijn patiënten. “Ze kunnen hun drang om te eten niet vermijden. De helft van hen blijven ’s nachts snoepen en als het onmogelijk wordt door de obstructie, dan wordt het een frustrerend ervaring. Waarschijnlijk is die drive hormonaal gestuurd. Een maagband zal die persoon alleen pesten. De fundamentele drang van die mensen om te eten blijft bestaan.” Dan is de kans groot dat de patiënt die vermageringsproces zal bypassen door vet in te slikken op een andere manier: ijsjes en yoghurt eten, chocolade en frisdranken drinken. De ring kan niet stoppen wat vloeibaar is.

Dat is niet het geval bij Kurt. Geen frietjes kunnen eten is voor hem een lage prijs. Nu heeft hij meer conditie en energie gedurende de dag. Hij is gewend aan minder te eten. “Andere manieren helpen toch niet. Je zal afvallen en terug bijkomen”, aldus hem. Hij is tevreden met het resultaat en met het middel dat hij heeft gekozen.

“Bij een Gastrisch Bypass operatie verdwijnen suikerziekte en overmatig hongergevoel.”

Patiënten kunnen andere gewichtsverliesmethoden kiezen, zoals Gastrische Bypass. Bij deze operatie wordt de maag in twee verdeeld, door te scheiden, of met hulp van chirurgische nietjes. Daarna wordt de dunne darm van de patiënt gescheiden en verbonden met de kleinere maag. Zo’n operatie valt mee bij de grote meerderheid van de patiënten omdat er hormonale veranderingen gebeuren. De persoon verliest zijn drive om te eten.

“Vroeger deden we deze soort operatie bij gevallen van maagzweren”, zegt Dr. Vanrijkel. “We zagen dat die mensen nooit meer dik werden. Ze vermagerden omdat ze minder honger hadden.” Patiënten die geopereerd worden op deze manier genezen ook van een paar gezondheidsproblemen zelfs vóór ze enkele kilo’s verliezen. Suikerziekte, leverziekten en hypertensie zijn enkele voorbeelden daarvan. “Daarom denken we dat een Bypass hormonale veranderingen veroorzaakt.”

Blijkbaar is deze operatie meer aan te raden dan de maagband. Meer mensen zijn immers tevreden met een Gastrische Bypass. Ze kunnen eten wat ze willen, toch hebben ze niet zoveel honger als vroeger. Ze voelen ook niet meer goesting om ’s nachts te eten, om tussendoortjes, enzovoort. Maar ze moeten beseffen dat die procedure niet omkeerbaar is. Daarvoor moet de patiënt ook een psychiater en een endocrinoloog raadplegen.

Juliana Fiorentini heeft de Gastrische Bypass gekozen in 2009. Ze werd veel te dik nadat ze van haar eerste dochter bevallen was. Tot nu toe moet ze psychologische begeleiding krijgen. “Ik heb al eens moeten uitstappen van mijn auto om over te geven”, zegt zij. “Soms val ik flauw. Dat kan mijn humeur momenteel veranderen, maar in het algemeen ben ik tevreden. Ik ben blij met mijn lichaam, het is de moeite waard.” Zij ziet er 10 jaar jonger uit, volgens haar vrienden.

Tussen de gewichtsverliesmethoden zit er ook de intragastrische ballon. Bij deze procedure moet de patiënt niet lang in het ziekenhuis blijven. De ballon wordt geplaatst in de maag terwijl het nog leeg is. Daarna wordt het gevuld door een zoutoplossing. Als de ballon opgeblazen is, zal het veel ruimte innemen en zal de patiënt niet veel kunnen eten.

In een zin werkt het zoals de maagband. Het nadeel van deze procedure is dat de ballon na 6 maanden moet vervangen worden door een andere. De maagsap zal de ballon beschadigen tot het verwijderd moet worden.

Zo’n methode kan duur worden op lange termijn. Nadat de persoon geen ballon meer wil gebruiken, kan hij al zijn gewicht terugkrijgen en zelfs een paar extra kilo’s. Daarom wordt deze techniek meestal gebruikt om een zwaarlijvige patiënt te helpen enkele kilo’s te verliezen vóór hij een Bypass chirurgie heeft. Bovendien is deze methode voor patiënten met een BMI (Body Mass Index, of queteletindex) boven 35, namelijk personen die aan obesitas lijden.

Het maakt niet uit welke methode je kiest, discipline is altijd belangrijk. Medische procedures vermijden is niet zo evident voor mensen die al slecht eetgewoonten hebben en die geen tijd hebben om te fitnessen.

Obesitas bij kinderen

In België lijdt 11% van de kinderen aan overgewicht. De oorzaken zijn veel: te grote hoeveelheden voedsel, omgevingsfactoren (kinderen nemen gemakkelijk de gewoontes van hun ouders), genetische factoren, slecht slapen, weinig dagelijks lichaamsbeweging. De laatste factoor kan ook de grootste zijn. Vooral in de laatste decennia bewegen kinderen steeds minder.

Ze besteden veel tijd aan TV en computer. Ze hebben ook minder speelplaatsen en ze bewegen minder om naar school te gaan. In België is het niet zo erg als in de Verenigde Staten. Daar, ook door de combinatie van slechte eetgewoonten en gebrek aan lichaamsbeweging, is een derde van de kinderen veel te dik. Om te vermijden dat ze later gebruik zullen moeten maken van gewichtsverliesmethoden zoals die chirurgieën, moeten ze sinds hun kindertijd goed eten. Voorkomen is beter dan genezen.

Queteletindex

De queteletindex of Body Mass Index (BMI) is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt gebruikt om te bepalen of een person met overgewicht is. Deze index werd ontwikkeld door de Gentenaar Adolphe Quételet (1976-1874), die wiskunde heeft gestudeerd aan de Universiteit van Gent.

De formule is eenvoudig: Q=m/h², waarbij “Q” de queteletindex is, “m” de massa is in kilo’s en “h” de hoogte is in meter. Iedereen kan zijn eigen BMI berekenen door deze equatie. Als het resultaat minder dan 18,5 is, is de persoon met ondergewicht. Tussen 18,5 tot 25 is ze met normaal gewicht. Van 25 tot 27, licht overgewicht. Van 27 tot 30, matig overgewicht. Van 30 tot 40, ernstig overgewicht. Een persoon die een BMI hoger dan 40 heeft, lijdt aan ziekelijke overgewicht.

Bevrijding van het Libische volk

EDITORIAAL

Wat nu aan het gebeuren is in landen zoals Libië, Bahrein, Tunesië en Egypte is meer dan revolutie. Het is de wil van hele naties om te emanciperen na decennia onder dictaturen waarin het concept van democratie genegeerd wordt. Sommigen zeggen dat dit soort verandering moet gebeuren zonder storing. Maar kan de rest van de wereld zijn ogen dichtdoen en bijvoorbeeld de gewelddadige handelingen van het Libische leger negeren?

Het is geen geheim dat Kadhafi het bloed van zijn eigen volk zal vergieten om zijn positie als staatshoofd te behouden. Is een buitenlandse interventie dus aanvaardbaar in dit geval? Volgens de Verenigde Naties wel. Om een bloedbad van Libische burgers te vermijden heeft de VN een resolutie goedgekeurd. “Door alle middelen die nodig zijn.” Sindsdien bombardeert NAVO Libië af en toe.

Terwijl de leiders van NAVO zeggen dat zo’n actie goed gepland moet worden en het leven van burgers in gevaar kan brengen, zijn de rebellen niet blij met de kleine opkomst van de internationale troepen. En dan komen grote discussies in het Westen over de noodzaak van buitenlandse interventie, over hoe Libië een tweede Irak kan worden.

In het begin van de discussies kreeg VS-president Barack Obama ondersteuning van de Republikeinse partij om een militaire actie in Libië te plannen. Nu is de Amerikaanse luchtmacht al aanwezig in Libië en toch krijgt de overheid kritiek van de oppositie. Waarschijnlijk hebben ze de liberale president onderschat.

Libië is geen kwestie van partijen, olie of massavernietigingswapens. Als de rebellen hulp nodig hebben om een nobel doel te bereiken – om hun eigen volk te beschermen tegen en gewetenloze dictator – is een NAVO interventie begrijpelijk. Wat ze moeten vermijden is een tweede 9/11 helpen oorzaken door toekomstige Al-Qaeda’s te financieren en bewapenen.

Natuurlijk wil niemand nog meer chaos oorzaken in een land waar de burgers in gevaar worden gebracht door hun mening te uiten. Daarom is het ook begrijpelijk dat de westerse troepen voorzichtig willen blijven. Er is nog hoop voor de democratie.

Homoseksuelen scheiden steeds meer

NIEUWSBERICHT

Het aantal echtscheidingen tussen homoseksuelen in België is steeds meer gestegen sinds 2004 tot en met 2009. Dat blijkt uit een onderzoek van de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie van de FOD Economie.

Vanaf 2004 tot 2009 zijn er 3.532 huwelijken tussen mannen gebeuren en 1.198 tussen vrouwen. Hoewel er in België meer homohuwelijken tussen mannen geregistreerd zijn, zijn er meer echtscheidingen tussen vrouwelijke koppels. In totaal zijn er 208 scheidingen tussen mannen en 283 tussen vrouwen in deze periode.

In België is een huwelijk tussen twee personen van hetzelfde geslacht mogelijk sinds juni 2003. Dezelfde rechten en plichten van de traditionele huwelijken zijn daar geldig. Vanaf mei 2006 kunnen homoseksuelen koppels kinderen adopteren.

Andere landen waar homohuwelijk al wettelijk toegestaan is zijn: Nederland, Spanje, Canada, Zuid-Afrika, Noorwegen, Zweden, Brazilië, Portugal, IJsland, Argentinië, en enkele regio’s van Mexico en de Verenigde Staten.

Meer dan 4.300 doden in Japan

NIEUWSBERICHT

Al 4.314 doden en 8.606 vermisten zijn geregistreerd in Japan als het gevolg van de aardbeving en de tsunami. Dat blijkt uit uitgebrachte data van de Japanse nationale politie sinds woensdag (16 maart). Het aantal slachtoffers zal nog stijgen, vooral bij de kust van de getroffen gebieden.

Japanse Premier Naoto Kan zei dat meer dan 26.000 mensen zouden gered worden rond deze gebieden, maar al meer dan 10.000 slachtoffers zijn verdwenen of gestorven.
In de getroffen gemeenten zoals Iwate, Miyagi en Fukushima, vermeldt de politie al namen, leeftijden en adressen van slachtoffers, gebaseerd in documenten die gevonden werden tussen de overledenen.

Hoewel deze de grootste catastrofe is in Japan sinds de Tweede Wereldoorlog, zijn er nog geen daden van geweld geregistreerd. Volgens specialisten in Japanse cultuur, zijn Japanners al gewend aan dit soort gebeurtenis. Ze leren sinds de kindertijd om te gaan met aardbevingen. Daar zijn gebouwen ontworpen om de schokken van aardbevingen op te kunnen vangen. Toch is een aardbeving van 8.9 in de schaal van Richter veel te sterk, zelfs voor Japan.

“Het is eenvoudig om te zeggen: ‘abortus veroorzaakt een trauma.’”

EXPERT INTERVIEW


Dr. Erwin Schroyens (50), gynaecoloog bij het Sint-Maarten Ziekenhuis in Mechelen, beantwoordt enkele vragen over abortus, die nog een controversieel onderwerp is.

Hebt u al een abortus uitgevoerd? Hoe waren de ervaringen?
Ja. Ik heb positieve en negatieve ervaringen gehad. Ik heb mensen die heel opgelucht en gelukkig waren, maar ik heb ook abortus gedaan voor medische redenen als er complicaties waren. Ik heb ook mensen gehad die een zwaar trauma en veel spijt hadden, of die achteraf vonden dat het een verkeerde beslissing was en niet meer zwanger werden.

Kan een abortus de kans op een tweede zwangerschap schaden?
Ja. Als je pech hebt en er ontstaat een ontsteking van baarmoederslijmvlies en de eileiders gaan toe, of een andere complicatie, dat kan. Gelukkig is dat zeldzaam, maar het kan.

Denkt u dat de wetten over abortus in België passend zijn of moet er iets veranderen?
Ik denk dat de wet passend is. Een abortus mag uitgevoerd worden in de eerste 13 weken. Persoonlijk vind ik, als een abortus veel later komt, dat het moeilijker wordt omdat de embryo al zo groot is, de ingreep wordt technisch moeilijker.

Zorgen anticonceptiva er gegarandeerd voor dat een vrouw niet zwanger wordt?
Nee, elk contraceptivum heeft een faalprocent. Er is een wetenschappelijke formule voor, de Pearl Index. De Pearl Index zegt hoe veilig een methode is. Er is ook altijd de mogelijkheid voor mislukkingen: de pil vergeten te nemen, het spiraaltje is verschoven in de baarmoeder, het condoom is gescheurd, de “morning after pill” is te laat genomen, dus niet meer efficiënt… dus het is niet juist van te stellen “anticonceptivum: geen probleem”, zelfs met de juiste innamen. Anticonceptivum vermindert de kans op ongewenste zwangerschap maar maakt het niet nul.

Zijn er gevallen waarin abortus niet aanvaardbaar is, zelfs voor de 13 weken?
Ja, bijvoorbeeld, omwille van keuze van het geslacht. Dat vind ik niet aanvaardbaar. Of als mensen zeggen “ik wens een abortus want ik heb een zoontje van 3 jaar en ik wou pas volgend jaar een kind.” Dat is voor mij ook niet aanvaardbaar. Daarom vind ik ook dat elke arts het recht heeft om met zijn eigen geweten na te denken over het geval en ook een beslissing te nemen. Het kan zijn dat mijn inzicht verkeerd is en een andere arts een andere inzicht erover heeft.

Zijn er veel risico’s voor de vrouw om een trauma te verwerven na een abortus?
Niet veel fysiologische problemen. We zien er weinig lichamelijke complicaties. Psychische problemen zijn er soms wel. Ik ken mensen die zwaar getraumatiseerd zijn door een abortus. Anderzijds zijn er ook mensen die zwaar getraumatiseerd zijn door het feit dat ze het niet hebben laten uitvoeren en het kind hebben afgestaan. Dus het is een beetje eenvoudig om te zeggen “abortus veroorzaakt trauma”, maar het is zeer zeker dat het heel belangrijk is van te weten dat het geen perfecte oplossing is.

Bent u gelovig? En is uw invalshoek beïnvloedt door uw religie?
Ja. Misschien deels wel in die zin dat ik genuanceerd denk en vind dat ik elke mens, met welke keus hij ook maakt, mee moet zoeken naar een oplossing.

Wanneer wordt een foetus een mens?
Ik kan daar geen moment opplakken, maar het is toch heel duidelijk dat naarmate de zwangerschap verder gaat, dat er meer mens is. Ik heb moeite met een abortus in de 12e week van een zwangerschap, bijvoorbeeld.

“Abortus is moord”

CONTRA INTERVIEW

Pastoor Paul Nuyens is al 20 jaar parochieherder in Putte. Hoewel hij abortus als een soort moord beschouwt, spreekt hij over uitzonderingen en over het christelijke inzicht.

“Ik vind dat je moeilijk kan beslissen over het leven van iemand anders. Zeker wanneer dit leven nog in de moeder schoot zit en zich niet kan verweren. Er zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld, als je weet dat het kindje later gehandicapt zal zijn, of geen volwaardig mens zal kunnen zijn. Eigenlijk is dat een beslissing van de dokters en de specialisten.

Niemand zou graag een kind hebben die geen normaal leven zou kunnen leiden. Alhoewel ik mensen ken die geen abortus wilden plegen. Het kindje heeft dus een gebrek, maar ook de liefde van zijn ouders.

Ook jonge moeders die een abortus hebben gepleegd hebben daarna spijt van. Ze kunnen de zaak niet meer omkeren, dus lijden ze onder hun beslissing. Waarom zou een moeder haar eigen kind doden? In zekere zin is dat wel moord.

Vanaf het ogenblik dat de cel bevrucht is, begint voor mij het leven. Omdat alles voorradig is. Alle elementen zijn aanwezig. Die ontwikkelen zich zo, natuurlijk, maar een klein kind ontwikkelt zich ook. Want sommigen zeggen dat het leven begint na enkele weken, maar wie gaat dat nu bepalen? Ik geloof dat het leven begint met de bevruchting. Pak gewoon een van de anticonceptionele middelen, dan voorkomt je eigenlijk het nieuwe leven.

Natuurlijk, als je bijvoorbeeld, getrouwd bent en drie of vier kinderen hebt, en het ander is op komst en de dokter zegt: ‘Nu moet je gaan beslissen. Kies tussen de twee: welk leven ga je sparen? Het kind of de moeder?’ dan wordt het een moeilijk probleem voor die man. Want die gaat zeggen: ‘nu komt een vijfde kindje en ik sta nu alleen.’ Dat zal zeker gemakkelijker zijn voor de ouders als ze een abortus laten uitvoeren. In een huwelijk draag je toch met twee de verantwoordelijkheid. Maar dat is allemaal geval per geval te bekijken en ik geloof niet dat je daar een algemene regel kan zetten. Maar die moeder zal altijd wel een beetje het gedacht hebben van: ‘ik heb iemand gedood en geen kans gegeven.’

Er zijn moeders die zeggen: ‘laat het kind geboren worden, als ik erin blijf of ik ga dood, ik aanvaard dat. Ik zal mijn leven opofferen om het groot te brengen.’ Dat is heel dikwijls een moederinstinct, maar ook een godsdienstige inzicht.”

“Niemand wordt graag als de ‘zwangere’ bekeken op school”

PRO INTERVIEW

Evy Maes (18), studente journalistiek bij Lessius Mechelen, zegt dat abortus een redelijke keuze is. Volgens haar is abortus een preventie. “Moeders die hun pasgeboren kind achterlaten in een zak buiten: dat zijn de moordenaars”, aldus Evy.

“Ik ben voor abortus omdat het altijd gemakkelijk is om ‘neen’ te zeggen als je nog nooit in zo’n situatie bent beland. Ik zeg dus pro omdat ik mensen verafschuw die niet verder kunnen kijken dan hun neus lang is. Al heb ik het wat moeilijker met roekeloze tieners die erop los vrijen. Een beetje verantwoordelijkheid is toch wel op zijn plaats. Maar ik wil sowieso niemand veroordelen want niet elke situatie is hetzelfde.

Tegenwoordig zijn de risico’s van een abortus toch miniem? In zo’n geval moet je volgens mij egoïstisch zijn. Als je bijvoorbeeld nog studeert, dan kan je niet even zomaar 9 maanden naar school blijven gaan tot je je baby afstaat ter adoptie. Niemand wordt graag als de ‘zwangere’ bekeken op school. De meeste mensen gaan dan hun oordeel vellen zonder dat ze eigenlijk ook maar enige achtergrondinformatie hebben over de omstandigheden en dergelijke.

In sommige gevallen is het beter om je verantwoordelijkheid op te nemen voor het kalf verdronken is. Het is altijd gemakkelijk om te horen van buitenstaanders dat je het moet houden. Ten eerste staan zij niet in voor de dagelijkse verzorging. Ten tweede denk ik niet dat veel mannen een vrijwillige financiële bijdrage zou leveren voor iemand die het geld niet heeft om in te staan voor de opvoeding van een kind. Abortus is geen gemakkelijke uitweg: ik denk niet dat het weghalen van je eigen vlees en bloed zo gemakkelijk is. Ik weet zelf niet hoe het voelt en heb er dus ook geen ervaring mee, maar als je iets noodgedwongen moet afstaan omdat je er niet voor kan zorgen of wat dan ook, dat kan gewoon niet gemakkelijk zijn.

Geen enkel anticonceptiemiddel is onfeilbaar. Dan zou je net zo goed kunnen zeggen dat je beter maar nooit meer seks kan hebben als je geen kinderen wil. Maar mensen houden gewoon van seks. Zeg dan eens tegen een man of vrouw met een hoog libido: ‘geen seks tenzij we voor een kind gaan.’ Iedereen heeft toch recht op een tweede kans als er eens iets misloopt.

Abortus is geen moord. Dat is natuurlijk die typische commentaar. Toch maar iets proberen te zoeken om mensen een schuldgevoel aan te praten. Niemand krijgt natuurlijk graag de commentaar dat zij iemand vermoord hebben. Ik bekijk het zo: moeders die hun pasgeboren kind achterlaten in een zak buiten, dat zijn moordenaars. Moeders die hun verantwoordelijkheid opnemen en beslissen om het te laten wegnemen noem ik verantwoordelijke vrouwen, die niet zomaar kinderen op de wereld zetten.

Eén van mijn beste vriendinnen heeft een abortus laten uitvoeren. Zij had gewoon heel veel pech, en heb haar dan ook altijd gesteund. Ik had nooit gedacht dat ik zoiets zou meemaken, maar dan gebeurt het toch.

Ik zou een abortus laten uitvoeren als het ooit nodig is. Waarom niet? Waarschijnlijk zou ik er dan wel niet zo licht over gaan als nu. Als ik ooit verkracht zou worden en ik ben toevallig daardoor ongewenst zwanger. Dan wil je toch geen kind?”